مرکز مدیریت وبلاگهای پارسی
دانشگاه آزاد واحد تهران غربمرکز مدیریت وبلاگهای پارسی
دانشگاه آزاد واحد تهران غرباهمیت ارزیابی میزان ریسک‌پذیری، قبل از ورود به بورس
پیشتر، مفهوم ریسک و بازده را توضیح دادیم و با بیان یک مثال ساده، گفتیم که بین ریسک و بازده، رابطه مستقیمی وجود دارد، به این معنا که پذیرش ریسک بیشتر از سوی یک سرمایه‌گذار، به معنای انتظار وی برای کسب بازدهی بالاتر است و در مقابل، پذیرش ریسک کمتر از سوی سرمایه‌گذار، به معنای آن است که وی، به کسب بازدهی پایین‌تر نیـز رضایت دارد.
توجه داشته باشید که همه تصمیمات سرمایه‌گذاری براساس روابط میان ریسک و بازده صورت می‌گیرد؛ زیرا از یک‌سو سرمایه‌گذاران به‌دنبـال حداکثـر کردن بازده خوداز سرمایه‌گذاری هستند و از سوی دیگر، به علت شرایط عدم اطمینـان که بر بخش عمده‌ای از فضای سرمایه‌گذاری حاکم است، با ریسک مواجه‌اند.
با این اوصاف، آنچه که بسیار اهمیت دارد، این است که سرمایه‌گذار براساس میزان ریسک‌پذیری خود، گزینه‌های مناسب برای سرمایه‌گذاری را انتخاب کند. افرادی که تحمل پذیرش ریسک را دارند، می‌توانند مستقیما اقدام به خرید سهام کنند ولی به کسانی که تحمل پذیرش ریسک ندارد، توصیـه نمی‌شود که مستقیما سهام بخرد، چون قیمت سهام همواره در حال نوسان است و سود تضمین شده‌ای به آن تعلق نمی‌گیرد. برای چنین افرادی سرمایه‌گذاری بدون ریسک مناسب است که نمونه آن می‌تواند خرید اوراق مشارکت باشد. سود اوراق مشارکت به فرد پرداخت می‌شود و هیچگونه ریسکی نسبت به کاهش سود یا از دست رفتن اصل سرمایه وجود ندارد.
بنابراین شاید بتـوان گفت اولین و مهمترین گام برای سرمایه‌گذاری در بورس، شناخت کافی از ویژگی‌های فردی و تصمیم‌گیری براساس این ویژگـی‌هاست. نمودار زیر رابطه بین ریسک و بازده مورد انتظار یک سرمایه‌گذار را نشان می‌دهد:
دایره سبـز، بیانگر زمانی است که این سرمایه‌گذار، تمایل به پذیرش هیچ میزان ریسکی ندارد. این نمودار نشان می‌دهد که فرد مذکور در شرایط عدم پذیرش ریسک، انتظار دارد حداقل 20 درصد بازدهی به دست آورد. فرد در این حالت ممکن است به خرید اوراق مشارکت روی بیـاورد.
دایره نارنجی، شرایطی را نشان می‌دهد که فرد مذکور، حاضر به پذیرش مقداری ریسک شده است، در این حالت، وی انتظار خواهد داشت که حداقل 40 درصد بازدهی، بدست آورد، یعنی 20 درصد بازدهی بیشتر از حالتی که هیچگونه ریسکی متحمل نشده بـود.
اما دایره قرمز، بیانگر شرایطی است که فرد مذکور حاضر شده است ریسک بسیار بیشتری را بپذیرد، در چنین شرایطی، وی انتظار دارد پاداش مناسبی در ازای پذیرش این میزان ریسک دریافت کند، بنابراین حداقل بازدهی مورد انتظار وی، عددی مثل 60 درصد خواهد بود.
این نمودار به خوبی نشان می‌دهد که چگونه افراد پس از درک کامل و واقع‌بینانه نسبت به ویژگی‌های فردی و میزان ریسک‌پذیری خود، می‌توانند شیوه مناسب برای سرمایه‌گذاری را انتخاب کنند.
نکته‌ای که باید به آن اشاره شـود، این است که امروز خوشبختانه در بورس برای همه افراد، با سطوح مختلف ریسک‌پذیری، امکان سرمایه‌گذاری وجود دارد، یعنی حتی افراد بسیار ریسک‌گریز، افراد بسیار ریسک‌پذیر و افرادی‌که در بین این طیف سطوح ریسک‌پذیری متفاوتی دارند، همگی می‌توانند با انتخاب شیوه مطلوب خود، اقدام به سرمایه‌گذاری در بورس نمایند؛ سرمایه‌گذاری‌ای که بطور کامل منطبق بر ویژگی‌های فردی آنها باشد.
البته باید توجه داشت که راه‌های بسیار زیادی نیز برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در بورس وجود دارد که در آینـده، به آنها اشاره خواهیم کرد.
تفاوت افراد ریسک‌پذیر و ریسک‌گریز
همانطور که قبلا توضیح دادیم، افراد باید قبل از شروع سرمایه‌گذاری در بورس، ارزیابی کنند که تا چه اندازه توانایی پذیرش ریسک یا اصطلاحا عدم موفقیت را دارند. سپس در قالب یک نمودار توضیح دادیم که یک سرمایه‌گذار، هر اندازه که ریسک بیشتری بپذیرد، انتظار دارد بازده بیشتری را به عنوان پاداش ریسکی که متحمل شده است، دریافت کند. اما سرمایه‌گذاران، الگوهای ریسک‌پذیری متفاوتی دارند، برخی از آنها ریسک‌پذیرند، برخی ریسک‌گریز و برخی هم بی‌تفاوت نسبت به ریسک.
افراد ریسک‌پذیربه دلیل بالابودن میزان بازدهی موردانتظارشان، معمولا به سرمایه‌گذاری‌هایی مثل سپرده‌های بانکی، خرید اوراق مشارکت و ... تمایل ندارند. این دسته از افراد عموما سرمایه‌گذاری در بورس را ترجیح می‌دهند، بنابراین تجزیه و تحلیل و تعیین ریسک سرمایه‌گذاری برای این گروه از سرمایه‌گذاران بسیار اهمیت دارد.در مقابل، افراد ریسک‌گریز بیشتر علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در سپرده های بانکی یا خرید اوراق مشارکت هستند، چون این‌گونه سرمایه‌گذاری‌ها تقریبا هیچگونه ریسکی را متوجه آنها نمی‌کند و بازدهی‌اش، تضمین شده است.گروه سوم هم افراد بی‌تفاوت به ریسک هستند، افرادی که به دلایل مختلف، هیچ عکس‌العملی نسبت به فرصت های سرمایه‌گذاری و ریسک‌های مترتب بر آن از خود نشان نمی‌دهند.
ادامه مطلب ...
انواع ریسک‌هایی که سرمایه‌گذار، با آن مواجه است – بخش اول
در مطلب قبل، به مفهوم ریسک‌پذیری و ریسک‌گریزی اشاره کردیم و با ذکر یک نمودار ساده، تفاوت بین افراد ریسک‌پذیر و ریسک‌گریز را تشریح کردیم. در این قسمت، قصد داریم انواع ریسک‌هایی را که یک سرمایه‌گذار در خرید سهام شرکت‌هاو سرمایه‌گذاری در بورس با آن مواجـه است، معرفی کنیـم.
انواع ریسک‌هایی که سرمایه‌گذار با آن مواجه است- بخش دوم
در قسمت گذشته، دو طبقه‌بندی عمده ریسک را توضیح دادیـم و گفتیـم براساس این طبقه‌بندی، برخی از ریسک‌ها توسط سرمایه‌گذاران قابل اجتناب‌اند، اما کنترل برخی از ریسک‌ها، از اختیار سرمایه‌گذاران خارج است. به ریسک‌های گروه اول، ریسک‌های اجتناب‌پذیر یا غیرسیستماتیک و به گروه دوم، ریسک‌های اجتناب‌ناپذیر یا سیستماتیک می‌گوییم. اما در این برنامه، می‌خواهیم ریسک‌ها را از منظر دیگری، طبقه‌بندی کنیم. براساس این طبقه‌بنـدی، 7 نوع ریسک عمده در سرمایـه‌گذاری وجود دارد که در ادامه، به آنها اشاره می‌کنیم:
اطلاعات و نقش آن در کاهش ریسک سرمایه‌گذاری
این جمله را به خاطر بسپارید: "اطلاعات ارزشمندترین دارایی در بازار سرمایه است". در برنامه امروز قصد داریم درباره این جمله صحبت کنیـم.
حتما به خاطر دارید که در مطالب گذشته، درباره ریسک صحبت کردیم. یکی از تعاریفی که درباره ریسک ارائه کردیم، احتمال تفاوت واقعیت با پیش‌بینی بود. هر اندازه تفاوت واقعیت با پیش‌بینی بیشتر باشد، ریسک بیشتر خواهد بـود. فرض کنید قیمت سهم یک شرکت در حال حاضر 150 تومان است و شما پیش‌بینی می‌کنید قیمت این سهم در پایان سال به 200 تومان برسـد. حال اگر در پایان سال، قیمت سهم بجای 200 تومان، به 160 تومان رسید، چه اتفاقی می‌افتد. بین پیش‌بینی شما و آنچه که اتفاق افتاده، 40 تومان اختلاف وجود دارد. این یعنـی ریسک!
با این اوصاف، چطور می‌توان این ریسک را کاهش داد؟ پاسخ یک جمله ساده است: هرچه پیش‌بینی دقیق‌تر باشد، ریسک کمتـر می‌شود.
آیا بورس، فقط برای افراد حرفه‌ای و متخصص است؟
حتما تا حالا این سؤالات برای شما ایجاد شده است که:
1- آیـا فقط افراد ریسک‌پذیر می‌توانند در بورس سرمایه‌گذاری کنند یا در بورس، برای افراد ریسک‌گریز هم امکان سرمایه‌گذاری وجود دارد؟
2- آیا بورس، فقط جای افراد حرفه‌ای و متخصص است یا افراد غیرحرفه‌ای هم می‌توانند در بورس سرمایه‌گذاری کنند؟
به این نمـودار توجه کنیـد:
